Küresel moda markaları fazla stok sorunuyla mücadele ediyor. Örneğin, ASOS’un 2022’de 1,2 milyar sterlinin üzerinde satılmamış ürünü bulunuyordu. Genellikle bu markalar, pazarın içiçine girmemek adına, Birleşik Krallık ve ABD gibi ana pazarlarındaki fazla stokları yeniden satmaktan kaçınıyor. Diğer yandan, Afrika gibi gelişen pazarlar, ikinci el giysi ithalatına büyük ölçüde bağımlıdır; ancak bu ürünlerin %30 ila %40’ı geldiğinde kullanılamaz durumda olduğu için çevresel zarar doğuruyor.
Bu durum, gelişmiş pazarlarda yeni, satılmamış ürünlerin bolca bulunmasıyla gelişen pazarlardaki ikinci el ithalatlarından kaynaklanan çevresel zararın birbirine zıt bir dinamik oluşturduğunu ortaya koyuyor. Ancak bu durum, global yeniden satış piyasası için yenilikçi fırsatlar da yaratıyor. Bu pazarın 2027’de yaklaşık 350 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Açık stokları satmak: Gelişen pazarlar
Bu fırsatı FARO adlı Güney Afrikalı bir girişim değerlendirmek istiyor. Geçen yıl piyasaya çıkan bu girişim, moda ürünlerini uygun fiyatlarla sunmayı ve Afrika’daki tekstil atıklarını azaltmayı hedefliyor.
Afrika pazarları, Calvin Klein, Tommy Hilfiger ve Zara gibi markaların tam fiyatla satışını destekleyecek ekonomik kapasiteden yoksundur. Ancak, kıtada orijinal ürünler için önemli bir talep bulunmaktadır. FARO, bu markaların fazla stoklarının Güney Afrika’ya ulaşmasını ve değerlendirerek tekrar kullanılmasını sağlıyor.
Girişim, markaların sıklıkla yüksek iş gücü maliyetleri nedeniyle imha veya yok etme kararı aldığı küçük hatalara sahip müşteri iadelerini hedef alıyor. FARO, bu ürünleri topluyor ve kendi tesislerinde endüstriyel çamaşırhaneler, buhar tünelleri ve uygun maliyetli iş gücü ile yeniden işleyerek bu yöntemle atıkları önlüyor. Bu yaklaşım, girişimin, ürünü çok düşük fiyatlarla, bazen de 1 sterlin gibi rakamlarla satın almasına olanak tanıyor.
Alışveriş deneyiminde yapay zeka kullanımı
Güney Afrika’nın perakende pazarı, kıtanın diğer bölgelerine göre oldukça gelişmiştir ve 2,000’den fazla alışveriş merkezi bulunmaktadır. Bu durum, fiziksel indirimli perakende dağıtımı için ideal bir alan oluşturmaktadır. Zira, bazen tüketici iadelerinden oluşan bu özel ürünlerin online olarak dijitalleştirilmesi ve listelenmesi oldukça maliyetlidir.
Büyük indirimli perakendeciler bile, bağlı oldukları tedarik ilişkileri ve kârlı geleneksel sistemler nedeniyle yeniliğe pek teşvik edilmemektedir. Ancak, bu sistemlerdeki verimlilik sorunları giderek daha belirgin hale gelmektedir; envanter yönetimi hala eski, iş gücü yoğun süreçlere dayanmakta ve planlayıcılar büyük manifestoları manuel olarak yönetmektedirler.
Torr, FARO’nun bu karmaşık satın alma süreçlerini yönetilebilir mikro görevler halinde bölmeyi amaçlayan yapay zeka destekli araçlar geliştirdiğini belirtiyor. Bu sayede, verimlilik artırılacak ve insan çalışanların yaptığı işlemlerden daha doğru sonuçlar elde edilecektir.
Bin mağazaya giden yol
FARO, e-ticareti tamamen bir kenara bırakarak kendi iç operasyonlarını ve tedarik zincirlerini optimize etmeye, ayrıca markaların statü ve kalite algısını artıran aspirasyonel alıcıları hedefleyerek kendine bir yer edinmeye çalışıyor. 2023’ün başında Güney Afrika’da deneme amaçlı bir pop-up mağaza açarak ilk ayında 100,000 dolar gelir elde etti.
Başlangıçta, şirketin yıllık 2 milyon dolar gelir elde etmek için yedi mağazaya ihtiyacı olacağını öngörüyordu; fakat mevcut dört mağaza ile birlikte, beklenenin üzerinde bir başarı elde ederek bu eşiği 2.3 milyon dolara ulaştı ve geçen yıl 20 kat gelir artışı sağladı. Şimdi, FARO’nun bu yıl beş kat büyümeyi hedeflediği bildiriliyor.
1,000 mağazaya ulaşma planları, bölgesel talebe ve mevcut markalara yönelik yerel fiyat profilleri oluşturma becerisine bağlı. Çünkü tüketici davranışları ve tercihleri, bölgeden bölgeye önemli ölçüde farklılık gösterebilir. Güney Afrika’da başarılı olan bir strateji, Kenya veya Nijerya’da aynı başarıyı gösterebilir mi, bu belirsiz.
FARO’yu, Amazon, UCook, Jumia ve Rocket Internet gibi önemli tecrübeleri olan kurucu ortaklar destekliyor. Yeni yaptıkları ön tohum yatırımında, buluşma başkanı JP Zammitt başrolü üstlendi.
