İspanyol Ressam Domeniko EliGreko’nun Hayatı
Domeniko Theotokopoulos, El Greco olarak bilinen İspanyol bir sanatçıydı. O, Kandiye’nin başkenti yakınlarındaki Fodele köyünde 1541 yılında doğdu. Eli Greko, mütevazı ama aydın bir Yunan ailesinin içinde büyüdü ve Krit adasına eşsiz bir yenilik getirdi. Kritik arazisinin sert manzarası, sonradan resimlerinde önemli bir özellik haline geldi. Ayrıca, Bizans sanatının uzun figürleriyle Arkaik Kritik okulunun altın rengi de gelişen paletine kalıcı bir etki bıraktı.
Genç yaşta, Eli Greko fakir olan memleketinden zengin Venedik’te fırsatlar aramak üzere ayrıldı. Ünlü Titian’ın atölyesine katılarak Venedik okulunun parlak renklerini ve özgür fırça darbelerini hızla öğrendi. Ayrıca Tintoretto’nun dramatik tarzından da etkilendi. Çalışkan bir çırağı olarak, Eli Greko ihtiyar Titian’a Kral II. Philip’in siparişi olan “Aziz Laurence’nin Şehit Edilişi” tablosunu tamamlamada yardım etti. Ayrıca kendi kompozisyonlarını da yarattı, örneğin “Tapınaktan Tüccarların Kovulması” ve “Körün İyileştirilmesi,” ki bunları daha sonra kariyerinde tekrarladı.
Hırslı hedefleri ve kendini ifade etme isteğiyle harekete geçen Eli Greko, Parma’ya seyahat etti ve Correggio’nun hassas kiyaroskurosuna maruz kaldı. 1570 yılında Roma’ya gelen Eli Greko, hızla “Titian’ın öğrencisi Eli Greko” olarak ün kazandı. Papal sarayında etkili koruyucuları cezbetti ve portreler yapmaya başladı. Eli Greko, zengin Roma kütüphanelerinde bilgiye aç bir şekilde daldı ve kendi koleksiyonunu oluşturmaya başladı. Ancak, Michelangelo’nun freskleri hakkında yapılan eleştiri nedeniyle Roma sanat topluluğu tarafından dışlanmasıyla Roma’yı terk etmek zorunda kaldı. Bu sırada Titian’ın atölyesindeyken İspanya’ya bir gezinti yapmayı düşünmeye başlamıştı, çünkü Titian zaten 25 yıl boyunca Habsburglara hizmet vermişti.
1575 civarında Eli Greko, daha büyük bir sanatsal özgürlük arayışında Madrid’e geldi, ancak burada kendini kuramadı. Gerçek manevi sığınma yeri olan eski başkent Toledo’da, aradığını sonunda buldu. Şehrin canlı yaşamına daldığında, Eli Greko, eski Villena Marki’nin sarayını kiralayarak şehirdeki soylu yaşamına odaklandı. Kraliyet dairelerinde lüks bir şekilde yaşayan Eli Greko, zengin bir kütüphane ve ev orkestrası kurdu; bu orkestra, yerel elitlerden yeni arkadaşları eğlendiriyordu. Eli Greko’nun geniş bilgisi ona sadece resimde değil, aynı zamanda mimaride ve Toledo ve Madrid’deki birçok kutsal eşyanın heykel süslemelerinde de mükemmeliyet sağladı. Manastırlar ve prensler ona sipariş yağmuruna tutuldu, ancak giderleri gelirini her zaman aştığı için ödeme toplamak için sık sık yasal yollara başvurmak zorunda kaldı. Keskin Katolik din adamlarının onayını almak için Eli Greko, gayri meşru karısının ve ona kendi adını verdiği gayri meşru oğlunu uzlaştırmayı başardı.
1579’da Eli Greko sonunda El Escorial’dan bir sipariş aldı ve “Filip II’nin Görüsü” resmini yarattı. Bu eser, kendine özgü bir vizyonunu sergiledi ve gerçeklik ile rüya dünyasını bir araya getiriyordu. Eli Greko’nun tablolarındaki mekânın derinliği ve karmaşıklığı, duygularının gücü ve yoğunluğu tarafından belirlenmişti. Ancak, Philip II bu sanatsal özgürlüğü takdir etmedi ve benzer tarzda “Aziz Maurice’nin Martyrdom” tablosunu tamamladıktan sonra Eli Greko’nun kraliyet siparişleri sona erdi. “Orgaz Kont’un Defni” (1586) eserinde, dünyevi ile göksel olanı canlı ve gururlu bir şekilde ortaya koyar.
Bundan sonra, Eli Greko’nun her eseri gizemi açığa çıkarmaya bir adım daha yaklaştı. Eli Greko’nun cesur kiaroskuro kullanımı, resimdeki usta işçiliği, detaylara gösterdiği dikkat ve bütünün tamamen öznel olması, imzası haline gelen tarzını oluşturmasına yardımcı oldu. Hristiyan yaşamını ve Meryem’i araştıran bir dizi küçük resim üzerinde çalıştı ve bu resimleri hafif varyasyonlarla tekrarladı. Eserlerindeki tüm karakterler, El Greko’nun kendisi gibi ruhsal bir arayış ve hareket fikriyle yönlendirildi. “Apostolato” serisinde, yumuşak Petrus ve savaşçı Paulus yer alıyordu. Eserlerinde doğanın üstünde gibi yükselen Mesih figürleri ve “Kutsal Ruhun İnişi”ndeki havariler El Greko’nun ruhunu ve boşlukları dolandıracak şekilde tasvir ediliyordu.
Eli Greko’nun eşi benzeri olmayan sanatsal vizyonu, resmin gelişim
