Arne Garborg Norveçli yazar, Norveç’in ikinci edebi dil olarak adlandırılan <lansmola> destekçisi, halk diyalektlerine dayandırılarak oluşturulan dilde romanlarını, hikayelerini ve öykülerini yazmıştır. Doğum Tarihi: 25.01.1851 Ülke: Norveç

Arne Garborg – Norveçli Yazar ve İkinci Norveç Edebi Diline Destekçi

1851 doğumlu Arne Garborg, Norveçli bir yazar ve Norveç’in ikinci edebi diline destekçidir. Köylü bir aileden gelen Garborg, edebi kariyerine gazeteci olarak başladı. Gençliğinde Garborg şiddetli bir pietistti, ancak daha sonra “özgürlükçüler” kampına katıldı ve liberal gazete “Faedreheimen” (Anavatan) yayınladı.

Saf Norveç Edebi Diline Savunucu

Garborg, halkın diyalektlerine dayalı saf bir Norveç edebi dili savunucusuydu. Tüm eserlerini Norveççe olarak yazdı. İlk romanı “Fritenkjar” (Özgürlükçü, 1881) büyük sanatsal nitelikleriyle dikkat çekmedi. Ancak, bu dönemin en ünlü eseri olan “Bondestudentar” (Köylü Öğrenciler, 1883) romanı, köylü bir çocuğun biyografisini anlatır; bu çocuk bir öğrenci olur ve kendini şehirli biri haline getirmeye çabalar. Şehir, onu kolay yaşamla cezbeder ve ona işten tiksinç bir duygu aşılar, bu duygu açlığı bile dayanırken üstesinden gelemez. Bu kırsal çocuk için şehre uyum sağlamak, şehir kültürünü kabul etmek anlamına gelmez, ancak dış parıltıyı ve maddi bolluğu kazanmayı gerektirir. Ne kadar şehirli biri haline gelirse, ahlaki olarak o kadar alçalır. Garborg’un karakterleri, Norveçli aydınların bir kısmını temsil eder. Köylü kökenli olanlar, köyün kapitalist tabakalaşma sürecinde şehre atılmış olsalar da, yeni ortamda sağlam kökler oluşturamamışlardır ve de sınıfsızlaşmışlardır. Bu nedenle karakterleri kırsalı arzular ve şehri kıyar, sağlam evsel ve dini temellerin hayallerini kurarlar. Gramm karakteri, entelektüel köylünün zihinsel durumunu analiz ettiği “Traette Maend” (Yorulmuş İnsanlar) romanında bu tür bir karakterdir. Bilimden ve siyasetten hayal kırıklığına uğrayan Gramm, geleceğin “aristokrasisi”ni hayal eder ve bunu dini inançta bulur. Hikayesi “Lost Father” da, şehirden tarlaya ve çayırlara, ateizmden ata dini olan inanca dönerek kurtuluşu bulan bir karakteri anlatır. Yaşlılıkta yazar kendisi dine geri döndü, teozofi ve spiritualizme ilgi duydu. “Dünya,” “Öğretmenin Verdiği,” özellikle de “I Heheim” romanları haiz olduğu dini duygu ve ruhsal arayışla doludur. Yukarıda bahsedilen eserlerin yanı sıra Garborg, köylülerin hayatlarından hikayeler ve birkaç roman yazmıştır. En tanınmış romanları “Peasant Students,” “Tired People” ve diğerleri olan Garborg, geri planda doğalist bir yazardır.

Notlar:
1. “Tired People” romanının baş karakterinin adı Gabriel Gram (tek “m” ile yazılır).

2. Doğru ifade şudur: “Romanları ‘World,’ ‘Teacher Gave,’ ve özellikle ‘I Helheim.'” “Öğretmen Verdi” doğru başlıktır ve aslında bir oyundur. “I Helheim” (“Ölüm Krallığında,” 1901) şiir türünde bir eserdir. “Haugtussa” (“Dağ Kızı,” 1895) Garborg’un en ünlü şiirsel eserinin devamıdır.

3. “Ungdom” (“Gençlik”) bir roman değil, bir novelladır.

4. “Mannfolk” (“Erkekler”) romanı 1886’da yazılmıştır.

5. “En iyi romanlarında – ‘Peasant Students,’ ‘Tired People,’ ve diğerleri – Garborg, sınırlı bir doğalci” ifadesi içerisinde Geçiş dönemi doğalcı olduğu açıklığa kavuşturuldu, ancak “Tired People” romanından itibaren simgeciliğe doğru kayma eğilimindedir.