Axel Hugo Theodor Theorell
İsveçli biyokimyacı, 1955 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
06.06.1903 tarihinde doğan Axel Hugo Theodor Theorell, 1955 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü kazanan İsveçli bir biyokimyacıydı.
Axel Hugo Theodor Theorell, 3 yaşındayken felç olan sol bacağını, altı yıl sonra başarılı bir kas nakli ameliyatı ile yeniden yürüme yeteneğini kazandı. İyileşme sürecinde keman çalmayı öğrendi ve lise okulunun öğrenci orkestrasında şeflik yaptı. Aynı zamanda okulun bilimsel topluluğunun başkanıydı.
1920 yazında, Theorell ilk başta inşaat mühendisi olmayı isteyerek İsveç demiryoluyla mühendislik eğitimi aldı. Ancak bir sonraki yıl liseyi bitirdikten sonra, babasının izinden giderek tıp okumaya karar verdi. 1921 yılında Stockholm’deki Karolinska Enstitüsü’ne kaydoldu ve 1924 yılında Tıp Lisans Diploması aldı.
Theorell’un araştırmalarında öncelikli olarak, yağların klinik test olan eritrosit sedimantasyon hızı üzerindeki etkisini inceledi ve plazma proteinlerini ayırmak için kullanılan elektroforezi geliştirmeye çalıştı, bunu ilerleyen süreçte enzimleri ve koenzimleri izole etmek ve arıtmak için kullandı.
1930 yılında Doktora derecesini alarak doktor unvanını aldığı ve porflörlük ünvanını aldığı Theorell, 1935 yılında Mitokondri yüzeyinde oksidatif reaksiyonları katalize eden bir enzim olan sitokrom c üzerindeki araştırmalarına devam etti.
1937 yılında Theorell kristalin sitokrom c’yi iki bileşene ayırdı: bir koenzim ve oksidatif reaksiyonları kolaylaştıran bir apoenzim. 1947 yılında Nobel Tıp Enstitüsü’nün kurulmasından sonra, Theorell, enstitüde bir profesör ve biyokimya bölüm başkanı olarak atandı. Kendisine 1955 yılında oksidatif enzimlerin doğası ve mekanizmasına ilişkin keşifleri nedeniyle Nobel Ödülü verildi.
1974 yılında felç geçirerek sağlık sorunları yaşamaya başlayan Theorell, 15 Ağustos 1982’de 79 yaşındayken Lusterö Adası’nda vefat etti. Kariyeri boyunca Theorell, Zürih Üniversitesi’nden Kimya Paul Karrer Madalyası ve Alman Farmakologlar Derneği’nden Schelé Madalyası gibi birçok ödül ve onur ödülü aldı.
Axel Hugo Theodor Theorell’un katkıları, biyokimya alanındaki anlayışı ilerletti ve tıbbi araştırma alanında kalıcı bir etki bıraktı.