Coluccio SalutatiRönesans döneminde İtalyan humanizminin öncülerinden biri.
Ülke:
|
İçindekiler:
- Coluccio Salutati: Rönesans’ta İtalyan Humanizminin Öncüsü
- Humanistik Eğitimin Gelişimi
- Geleneksel ve Humanistik Yaklaşımların Karşılaştırılması
- Humanitas’ın Özü
- Önemli Eserler
Coluccio Salutati: Rönesans’ta İtalyan Humanizminin Öncüsü
Coluccio Salutati (1331-1406), Leonardo da Vinci ve Francesco Petrarca gibi dikkate değer isimlerle birlikte Rönesans döneminde İtalyan humanizminin öncülerinden biridir. Salutati Toskana’da köklü bir soya mensuptu ve Bologna Üniversitesi hukuk fakültesinden mezun oldu. Salutati, Valdinievole’de 1351-1367 yılları arasında hakim ve noterlik yaptı, daha sonra Todi, Lucca ve Stignano belediyelerinin kâtipliğini üstlendi. 1375-1405 yılları arasında Floransa Cumhuriyeti kâtipliği yaptı ve parlak bir hatip olarak tanınıp cumhuriyetin çıkarlarına adanmış bir politikacı olarak tanındı. Salutati, Petrarka’nın bir takipçisiydi ve yazılar, şiirler ve mektuplar da dahil olmak üzere birçok eser kaleme aldı. Bu eserlerde, gerçek bilginin skolastikten değil klasik bilgelikten elde edildiğini savundu.
Humanistik Eğitimin Gelişimi
Salutati’nin önemli katkılarından biri, humanistik eğitimin yeni bir kültürün temeli olarak teşvik edilmesiydi. İnsanistik disiplinlerin, yani filoloji, poetika, tarih, pedagoji, retorik ve etik gibi disiplinlerin, bir bireyin eğitiminde ne kadar önemli olduğunu vurguladı. Salutati’ye göre, insanizm, bireylerde doğuştan gelmeyen ancak sürekli çaba ile kazanılan bir özellikti. O, aktif toplumsal yaşam ideallerini kilise ahlakının asketizmi karşısında ön planda tuttu ve felsefenin “hayatın öğretmeni” olduğunu savundu. Etiklerin humanistik bilgi sisteminde merkezi bir rol oynamasını önerdi.
Geleneksel ve Humanistik Yaklaşımların Karşılaştırılması
Giovanni Dominici adlı ünlü bir teologla yaptığı tartışmada, Scholastic felsefeye bağlı olan Dominici’nin “Gece Işığı” adlı eserine karşı olan Salutati’nin duruşuyla, özellikle insanistik disiplinlerin değerlendirilmesinde ortaçağa özgü ve yeni humanistik yaklaşımlar arasında derin bir farklılığın ortaya çıktı. Salutati, dünyevi sorunlara çözüm getiren uygulamalı felsefeyi destekledi ve hem şairane hem de bilimsel olan klasik mirasın entelektüel zenginliği karşısındaki spekülatif felsefi yöntemleri ve bu mirasa duyulan ilgisizliği reddetti.
Humanitas’ın Özü
Salutati’nin kapsamlı eserleri, “studia humanitatis” olarak bilinen insanistik disiplinler kompleksini kapsamlı bir şekilde açıkladı. Bunlar dilbilim, filoloji, şiir, retorik, diyalektik ve pedagojiyi içeriyordu, ancak tarihe ve siyasete sıkı sıkıya bağlı olan etiklere özel bir vurgu yaptı. İnsanitas kavramına (insanlık, ruhsal kültür) özel bir anlam yükleyerek, bu yeni eğitimin, klasik mirasın ustalığına dayanan yüksek bir bilgi düzeyini çeşitli pratik deneyimler, gelişmiş öz farkındalık ve aktif yaratıcı faaliyetle birleştirmesi gerektiğini yorumladı. Salutati, eğitim ve terbiyenin görevini, insanların, dünyevi kötülüğe karşı “adalet, gerçek ve şeref için” savaşmaya çağrıldığını iddia etti. Hristiyan ideallerine sadık kalarak ve yeni eğitimin Kutsal Kitap’ın anlamını daha derinden anlamaya yardımcı olduğuna inanarak, o, asketik ahlakla uyum sağlayamazdı çünkü bu ahlakı, insanların ana dünyevi amacı olan toplumda yaşamak ve ortak bir dünyevi şehir inşa etmekle çelişkili buluyordu. Floransa kâtipliği sırasında Salutati, humanistik fikirleri aktif olarak yaydı ve gençler için bir öğrenme çemberine ev sahipliği yaptı, bu çemberden gelecek neslin en büyük humanistleri olan Leonardo Bruni Arezzo, Poggio Bracciolini ve Pietro Paolo Vergerio gibi isimler çıktı.
Önemli Eserler
Salutati’nin başlıca eserleri arasında “Hukuk ve Tıbbın Değerine Dair” (1400), “Tiranlık Üzerine” (1400), “Kader, Kısmet ve Şans Üzerine” (1396-1399) ve “Dünyada Yaşam ve Manastırlık Üzerine” (1381) bulunmaktadır.