Herbert Simon Hayatı
Herbert Simon, Amerikalı bir siyaset bilimci, ekonomist, sosyolog ve psikologdu. 15 Haziran 1916’da Milwaukee, Wisconsin’de Yahudi bir ailede doğdu. Babası bir elektrik mühendisi ve mucitti, annesi ise yetenekli bir piyanistti. Simon, kamu okulunda okurken bilim konusundaki ilgisini geliştirdi. Okul yıllarında ekonomi ve psikoloji kitapları okuyarak sosyal bilimlere olan ilgisini artırdı.
1933 yılında Chicago Üniversitesi’ne kaydolan Simon, sosyal bilimler ve matematik üzerine eğitim aldı. Biyolojiye olan ilgisine rağmen renk körlüğü ve laboratuvarda beceriksizliği nedeniyle bu alanda ilerleyemedi. Bunun yerine siyaset bilimi ve ekonomiye odaklandı. Simon, 1936’da lisans derecesini aldı ve doktora tezini Harold Lasswell ve Charles Edward Merriam rehberliğinde 1943 yılında yine aynı üniversitede savundu.
1939-1942 yılları arasında Simon, California Üniversitesi, Berkeley’de bir araştırma grubunun direktörlüğünü yaptı. Grant süresi sona erince Illinois Teknoloji Enstitüsü’ne katılarak 1942-1949 yılları arasında siyaset bilimi dersleri verdi ve aynı zamanda bölüm başkanlığı yaptı. Chicago’ya dönen Simon, kurumsal ekonomi alanında derinlemesine çalışmalara başladı. 1949 yılında Carnegie Teknoloji Enstitüsü olarak daha sonra Carnegie Mellon Üniversitesi olarak adlandırılacak olan üniversitede yönetim profesörü oldu ve ölümüne kadar çeşitli bölümlerde ders vermeye devam etti.
Ünlü bir Amerikalı siyaset bilimci, ekonomist, sosyolog ve psikolog olan Simon, bilişsel psikoloji, bilişsel bilim, hesaplama teorisi, kamu yönetimi, ekonomi, yönetim, bilim felsefesi, sosyoloji ve siyaset bilimi gibi çeşitli alanlarda geniş kapsamlı araştırmalar yaptı. Yaklaşık bin yayın ve makalenin yazarı olan Simon, geçtiğimiz yüzyılın sosyal bilimlerinde en etkili akademisyenlerden biriydi. 1975’te, yapay zeka, insan algısının psikolojisi ve liste işleme konularındaki temel katkılarından dolayı Bilgisayar Bilimi Derneği tarafından verilen Turing Ödülü’ne layık görüldü. 1978’de, ekonomik kuruluşlardaki karar alma süreçleri üzerine yaptığı yenilikçi araştırmaları nedeniyle Ekonomi Nobel Ödülü’nü aldı. Simon, 1986 yılında Ulusal Bilim Madalyası ve 1993 yılında Amerikan Psikoloji Derneği tarafından psikoloji alanındaki üstün katkılarından dolayı ödül aldı.
Herbert Simon, 84 yaşındayken, 9 Şubat 2001’de Pennsylvania, Pittsburgh’te hayata gözlerini yumdu. Onun parlak bir bilim adamı ve birden fazla bilim dalında öncü olarak bıraktığı miras, dünya çapındaki araştırmacılara ilham vermeye devam etmektedir.
