iPhone 16 Satış Yasakları Kalkabilir
Endonezya’da iPhone 16 satışlarına uygulanan neredeyse dört aylık yasak “çok, çok yakında” kaldırılabilir, diyor bir hükümet yetkilisi.
Endonezya, Ekim 2024’te iPhone 16’nın satışını yasakladı. Bu yasak, ülkenin yerel kaynaklı bileşenler ile ilgili yasaları ve Apple’ın yatırım taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle geldi.
Bloomberg’e göre, Apple ile Endonezya arasında süregelen uzun müzakereler sonuçlanmak üzere. Apple’ın herhangi bir konuda yorum yapmadığı belirtilirken, yerel bir bakan bu sorunun çözümünün yakın olduğunu ifade etti.
Yatırım Bakanı Rosan Roeslani, “Çok, çok yakın bir çözüm bulacağıma inanıyorum. Umarım bu sorun bir veya iki hafta içinde çözülür,” dedi.
Bileşen Kaynaklama Sorunları
Yerel bileşen temin etme meselesi oldukça karmaşık. Endonezya’nın firmalardan cihaz bileşenlerinin %35 ile %40’ını ülke içinde üretmesini talep ettiği söyleniyor; ancak bu oldukça yüksek bir baraj. Hükümet daha önce istisnalara da izin vermişti.
Apple, bu gibi istisnalardan faydalandı ve 2024 yılına kadar Endonezya’da başka yollarla yatırım yapma anlaşması bulunuyordu. Taahhüt edilen miktarın 110 milyon dolar olduğu iddia edilse de, Apple’ın yaklaşık 95 milyon dolar yatırım yaptığı belirtildi.
Apple’ın Teklifleri ve Endonezya Hükümeti
Yasak sonrası Apple, 10 milyon dolar ek bir teklif sundu; ancak Endonezya bunu reddetti. Ardından Apple, 100 milyon dolar teklif etti fakat bu öneri de bir karşılık bulamadı. Ayrıca, Apple’ın 1 milyar dolar yatırım teklifi de yeterli bulunmadı.
Apple, Endonezya’da bir fabrika kurma önerisinde bulundu fakat bu fabrika yalnızca AirTag üretimi yapacaktı. Endonezya Sanayi Bakanı Agus Gumiwang Kartasasmita, bu fabrikanın “iPhone bileşenleriyle doğrudan ilişkisi olmadığı” için yasakla ilgili bir etkisi olmayacağını belirtti.
Yatırım Bakanı Roeslani, mevcut müzakerelerle ilgili spesifik detaylar vermese de, Apple’ın yerel içerik kotalarından bir kez daha muaf tutulabileceğini düşündüğünü ifade etti.
“Hesaplama şekilleri değişti, bence,” dedi Roeslani. “Artık bunun üzerinde bir çözüm buluyorlar, bu yüzden farklılıklara kabul edeceklerini umuyorum ve böylece Endonezya’da iPhone 16 satılabilir.”
Son Durum ve Diğer Gelişmeler
Roeslani daha fazla ayrıntı vermedi; ancak önceki duyurularında Apple’ın 1 milyar dolarlık teklifinin “yetersiz” olduğunu söylemişti. Bu durumda Apple’ın daha büyük bir teklif yapmış olması muhtemel görünüyor. Ancak, büyük oranda bileşen üretiminin Endonezya’ya taşınması gibi bir durumun söz konusu olacağı zayıf bir ihtimal. Bu, Apple için büyük bir taahhüt olurdu, zira şu anda burada hiçbir üretim tesisleri yok.
Ayrıca, Huawei de Ocak 2025’in başında Endonezya’da akıllı telefon üretiminde bulunacağını duyurdu. Bir Endonezyalı firma ile işbirliği yapacaklarını ve burada yaklaşık 30 farklı telefon ve tablet üretmeyi hedeflediklerini açıkladılar.