İain Crichton Smith Hakkında Biyografi
İain Crichton Smith, İskoç yazar ve şairdi. İngilizce ve İskoç Gaelicesi olmak üzere her iki dilde de yazmış, şiirleri, hikayeleri ve romanlarıyla eşit derecede sevilen ve takdir edilen bir isimdi.
Bayble adlı küçük bir kasabadan gelmesine rağmen, ünlü şair, yazar ve akademisyen Derick Thomson ile İngilizce dilinde hikayeler yazan yazar Anne Frater ile birlikte İngiltere’ye üç ünlü yazar kazandıran bu kasabadan gelmişti. Crichton Smith, İngilizce olarak bu isimle tanınmıştır. İskoç Gaelicesinde adı Iain Mac a’ Ghobhainn şeklinde, kelimenin tam anlamıyla ‘demircinin oğlu’ anlamına gelir ve en yaygın İngiliz soyadlarından biri olan Smith ile benzerlikler taşır.
1928 yılında Glasgow’da doğan Crichton Smith, henüz iki yaşındayken dul annesi ve iki kardeşiyle Lewis Adası’ndaki Bayble isimli küçük çiftçilik kasabasına götürüldü. İskoçya’nın en eski üniversitesi olan Aberdeen Üniversitesi’nde eğitim gördükten sonra İngilizce alanında derece aldı ve askerlik hizmetinin ardından eğitim kolu içinde görev aldı. 1952 yılından itibaren Clydebank, Dumbarton ve Oban gibi farklı şehirlerde öğretmenlik yaptı. Ancak 1977 yılında öğretmenlik mesleğinden ayrılıp tamamen yazmaya adanmaya karar verdi. Bu zamanlarda zaten tanınmış bir yazar olarak birçok roman ve yayımlanmış şiirlerin yazarıydı. 1980 yılında Crichton Smith, edebiyata katkılarından dolayı Britanya İmparatorluğu Şövalyelik Nişanı’na layık görüldü. 15 Ekim 1998’de vefat etti.
Crichton Smith, İskoç Gaelicesi konuşan küçük bir toplulukta büyüdü ve okula giderken İngilizce’yi ikinci dil olarak öğrendi. Diğer yazarları Sorley Maclean ve Derick Thomson gibi çağdaşlarından farklı olarak, Crichton Smith İngilizce yerine İskoç Gaelicesi’nde yazdığında çok daha verimliydi. Bu durum, onun için yabancı ve dayatılmış bir dilde yazmanın İngiliz ve Amerikalı şairlerle yarışmak olarak görülmesinden kaynaklanmış olabilir. Bununla birlikte, Crichton Smith Gaelicesi’nde önemli miktarda şiir ve yazı yazdı ve aynı zamanda Sorley Maclean’ın eserlerinden bazılarını Gaeliceden İngilizceye çevirdi. Ayrıca, kendi Gaelicede yazdığı eserlerini İngilizceye çevirdi.
Crichton Smith’in mirası, dogmalardan ve otoritelerden hoşlanmamasını yansıtır. Bu tutumu, sıkı bir adacık topluluğunda yetişmesi ve Presbiteryen toplumda şekillenir. Ama bu eğitimine rağmen Crichton Smith bir ateistti.
Şiirlerinin birçoğu, 18. ve 19. yüzyıllarda İskoç Yüksek Topraklarının sürgün tarihi ile ilgilenir ve bu da İskoçların İngiltere’nin diğer bölgelerine ve Kuzey Amerika’ya kitlesel göçüne ve İskoç toplumundaki geleneksel klan sistemine yönelik yıkıma yol açmıştır. En ünlü romanı ‘Zambakları Düşün’ (1968), o dönemdeki bir yaşlının perspektifinden, vatanlarından zorla sürülmenin betimlemesini yapar. Yaşlı kadınlar ve bir yurtsuzluk hali, onun eserlerinde sıkça karşılaşılan konulardır. Şiirlerinde, Crichton Smith genellikle annesinin imajına dayanan karakterleri kullanır ve duyguları iletmek için doğayı sıkça betimlemelerde bulunur.