 |
Theodor KaluzaAlman bilim insanı
Doğum Tarihi: 09.11.1885
Ülke:  |
İçindekiler:
Theodor Kaluza’nın Hayatı
Theodor Kaluza, matematiksel fizikte beşinci bir boyutun tanıtılmasını öneren Alman bir bilim insanıydı. 1885 yılında Almanya’nın küçük Silezya kasabası Ratibor’da doğmuş ve dilbilimci bir babanın oğludur. Dil bilimine olan ilgisiyle 15 farklı dil üzerine çalışmıştır.
18 yaşında Königsberg’e giderek matematiksel bir okul olan Königsberg Üniversitesi’nde öğrenim gören Kaluza, 1909 yılında doktora tezini savunmuş ve özel bir öğretim üyesi olmuştur.
Kaluza-Klein Teorisi
1918 yılında Hermann Weyl, elektromanyetizma ve yerçekimi alanlarını zaman-mekanın geometrik özellikleri olarak birleştiren ilk birleşik alan teorisini oluşturmayı denemiştir. Bu teori matematiksel açıdan ve estetik açıdan zarifti ve Einstein hemen ona hayran olmuştur. Ancak bu teoride önemli eksiklikler olduğu keşfedilmiştir. Weyl’in fikirlerinin güzelliğinden etkilenen Kaluza, kendi orijinal birleşik alan teorisini önermeye karar vermiştir. 1919 yılında Kaluza, elektromanyetizma ve yerçekimi denklemlerini sıradan 4 boyutlu mekan içinde birleştirmenin mümkün olduğunu kanıtlamıştır. Bu şekilde, Kaluza, 5 boyutlu bir mekanda yerçekimi ve elektromanyetizmanın birleştiğini sonucuna varmıştır.
Yeniden Keşif ve Mirası
Çoğu fizikçi, Kaluza’nın teorisine şüpheyle yaklaşmış ve teori 50 yıldan fazla bir süre matematik tarihinde unutulmuş kalmıştır. Ancak 1980’lerde Michael Green ve John Schwarz, süper sicim teorisinin yerçekimini elektromanyetizma ile birleştirebileceğini göstermiştir. Bu teori, 10 boyutlu bir uzayda işlemekte olup, 6 “ekstra” boyut “kıvrılmış” olarak kabul edilmektedir. Böylece, Kaluza-Klein Teorisi tekrar canlandırılmıştır. Kaluza’nın teorisinin başlangıçta reddedilip alay edildiği, sonra yeniden düşünüldüğü ve canlandırıldığı bu akıbeti, bilim popülerizatörü Martin Gardner’ın “The New Ambidextrous Universe” kitabının gözden geçirilmiş baskısında anlatılmıştır. Kaluza’nın, 1929 yılında Kiel’de profesörlük unvanını aldığı ve 1933 yılına kadar çalıştığı Göttingen’de, 19 Ocak 1954’te aniden vefat etmiştir, emeritus profesör unvanını almadan iki ay önce.
