Yiseng Yuchi

Çinli sanatçı.

Ülke: Çin

Wei-Chi I-seng: Tang Hanedanı’ndan Ünlü Bir Çinli Sanatçı

Doğduğu Khotan prensliğinde, Wei-Chi I-seng, tanınmış sanatçı Wei-Chi Pa-hsin’in (Büyük Wei-Chi) oğluydu. Tarihçi Xuanzang’ın anlatısına göre “Wei-Chi,” Khotan’ın hükümet ailesinin soyadıydı ve soylu bir kökene işaret etmekteydi.

Tang Çin’i’ne Gelişi

630 MS civarında Çin’e gelen Wei-Chi, babasının soylu unvanını miras aldı ve Budist tapınaklar için resim komisyonlarına girişti. Özellikle Khotan prenslerine ve rahiplere ev sahipliği yapan Fengyensi tapınağını süsledi.

Yabancı Sanatsal Geleneklerin Etkisi

Üç Hanedan ve erken Tang döneminde Budizm Çin’de yayıldı. Bu yayılımla beraber Orta Asya’dan gelen dini eserler farklı sanatsal teknikleri tanıttı. Wei-Chi ve birçok diğer sanatçı, Çin, Hind ve Orta Asya’nın sanatsal estetiklerini birleştirmede önemli bir rol oynadı.

Budist Şaheserler

Wei-Chi, duvar resimleri ve parşömenlerde Budist temalara odaklandı. Antik metinler, çiçekleri üç boyutlu olarak betimlemedeki olağanüstü becerisinden ve “demir tel” kadar elastik olan çizgilerini kullanmaktaki ustalığından bahseder. Kendine özgü tarzına rağmen, genellikle dönemin diğer ünlü sanatçılarından biri olan Yan Liben ile karşılaştırıldı.

Kaybolan Başyapıtlar ve Atfedilen Kopyalar

Ne yazık ki, Wei-Chi’nin tapınak fresklerinin tamamı 9. yüzyılın ortalarındaki Budist zulümlerinde yok oldu. Orijinal parşömenlerinden de hiçbiri günümüze ulaşmadı. Bugün, ona atfedilen birkaç kopya vardır; bunlar arasında bir dansçı ve dans eden kızı tasvir eden “Berenson Parşömeni” (yak. 1032) ve Şakyamuni’nin tasviri Chen Yongzhi tarafından yapılanlar bulunmaktadır.

Miras ve Sanatsal Katkıları

Wei-Chi’nin eserlerinin hala kopyalanması, onların kalıcı değerini kanıtlar. “Berenson Parşömeni,” performansçıların dinamik hareketini ve coşkusunu yakalayarak inovatif tekniğini sergiler. Tarihçi Zhang Yanyuan’a göre, Wei-Chi ve babası İran veya Gandhara’dan ödünç alınmış benzersiz bir boya uygulama yöntemi kullandı ve Çin’e yabancı bir sanatsal unsur tanıttı.

“Khotan Tarzı”

Wei-Chi, 7. yüzyılda Çin sanatına “Khotan tarzı’nı tanıttı ve popüler hale getirdi. Bu tarz, 8. yüzyılda farklı bir tarza evrildi ve 12. ile 14. yüzyıllar arasında Budist heykelcilik ve resiminde baskın bir güç haline geldi; bu durum büyük ölçüde o dönemdeki Orta Asya sanatsal etkilerinin artmasına bağlıdır.