Veri Analitiği Sağlık Alanında Devrim Yaratıyor
Veri, bir hastanın prognozunu tahmin etmede, hastane operasyonlarını düzenlemede veya sağlık alanında insan kaynaklarını optimize etmede yardımcı olabilir mi? Yeni çıkan “Sağlıkta Analitik Gücü,” bu soruların cevabını veriyor ve sürecin nasıl ölçeklenebileceğini gösteriyor.
Yazarlar ve Temalar
Kitabın yazarı olan Dimitris Bertsimas, MIT’nin açık öğrenimden sorumlu rektör yardımcısıdır. Bertsimas’ın eski öğrencilerinden ikisi — Agni Orfanoudaki PhD ’21, Oxford Üniversitesi Saïd İşletme Okulu’nda operasyon yönetimi doçenti ve Holly Wiberg PhD ’22, Carnegie Mellon Üniversitesi’nde kamu politikası ve operasyon araştırmaları yardımcı doçentidir. Kitap, sağlık analitiği alanına pratik bir giriş sunuyor.
Kitabın ilk kısmı, makine öğrenimi ve optimizasyon gibi teknik temelleri oluştururken; ikinci kısım, tanımlayıcı, tahmin edici ve preskriptif analitikler kullanarak çeşitli klinik uzmanlık alanlarını ve problem türlerini kapsayan entegre vaka çalışmalarını sunuyor.
Sağlıkta Analitik Uygulamaları
Bertsimas, aynı zamanda iş analitiği alanında yardımcı dekan ve Boeing Küresel Operasyonlar Liderleri Profesörü olarak görev yapıyor. “15.071 (Analitik Gücü)” isimli ders, MIT Open Learning’in MITx platformunda yüz binlerce çevrimiçi öğrenici tarafından ilgiyle takip edildi. Bertsimas, sağlık sisteminin nasıl dönüştüğünü ve hastanelerde analitiğin beklenmedik kullanımlarını paylaşmak için araştırma ve işlerinden bir süre ayrıldı.
Soru: Analitik alanı, hastanelerin bakım sağlaması ve operasyonlarını yönetmesinde nasıl bir değişim yaratıyor?
Cevap:Akademik bir kişi olarak her zaman eğitmek, yayınlar yazmak ve pratikte yaptıklarımızı kullanmak istedim. Bu nedenle, makine öğrenimi ile hastane operasyonlarını optimize etmek amacıyla Holistic Hospital Optimization (H20) adlı bir kuruluş kurdum. MIT’de geliştirdiğimiz çeşitli araçları dünya genelinde hastanelerde uyguladık. Örneğin, hastaların hastanede kalış sürelerini ve bozulma indekslerini yönetiyoruz; hemşire optimizasyonu yaparak insan kaynaklarını uygun şekilde tahsis ediyoruz ve cerrahiler için blokları optimize ediyoruz. Bu, analitik ve yapay zeka yöntemlerinin şimdi yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandığının bir başlangıcıdır.
Ayrıca,Agni ve Holly ile birlikte Hartford Hastane Sistemi’nde iki kez bir dokuz derslik kurs verdim ve bu analitik yöntemlerin – genellikle tıp okullarında öğretilmeyen – sağlık uygulayıcılarına, doktorlara, hemşirelere ve yöneticilere gösterilebileceğini fark ettim.
İlginç Analitik Kullanımları
Soru: Sağlıkta analitiğin beklenmedik şekillerde nasıl kullanıldığını düşünüyorsunuz?
Cevap:Analitik kullanarak Hartford Hastanesi’ndeki hastaların yatış sürelerini ortalama 5.67 günden beş güne düşürdük. Hastaların taburcu olma olasılıklarını tahmin eden bir algoritmamız var; böylece doktorlar en yüksek olasılığa sahip hastaları önceliklendiriyor ve taburcu edilmeleri için hazırlık yapıyor. Bu sayede hastane daha fazla hastayı tedavi edebiliyor ve hastalar daha kısa sürede taburcu olabiliyor.
Covid-19pandemisi sırasında hemşire devrinde artış gözlemlenince, adalet ve eşitlik dikkate alınarak bir analitik sistem geliştirdik. Bu sistem, fazla mesai maliyetlerini azaltırken hemşirelere öncelikli zaman dilimleri vererek genel devri düşürdü. Bunlar, sağlık ve tıpta analitik perspektifin önemli değişimlere yol açtığı iki örnek.
Gelecek ve Yapay Zeka
Soru: Yapay zekanın sağlık alanında geleceği nasıl şekillenecek?
Cevap:Son derece önemli bir şekilde. Makine öğrenimi ile daha iyi tahminler yapıyoruz fakat yaratıcı yapay zeka bu tahminleri açıklayabiliyor. Bu yönde zaten bir hareket görüyorum ve bu heyecan verici bir gelişme. Yapay zekanın yetenekleri, bakımın iyileştirilmesine ve hayatların kurtarılmasına yardımcı olacak.
Örneğin,Hartford Hastane Sistemi’ndeki programımızda, bir hastanın kötüleşeceğini tahmin ettik. Bu tahminin ardından doktorlar hastayı daha yakından inceleyerek sepsis (hayatı tehdit eden bir enfeksiyon yanıtı) belirtilerini fark ettiler. Daha önce sepsisi erken tespit etmemiş olsaydık, hasta ölebilirdi. Bu durum, bir hayatı kurtarmada gerçekten önemli bir fark yarattı.
Soru: “Sağlıkta Analitik Gücü” kitabını bir veya iki kelimeyle nasıl tanımlarsınız, neden?
Cevap:Bu kitap, sağlık sektöründe daha önce hiç yapılmamış bir şekilde değişimi temsil ediyor. Kitap, sağlık alanındaki çalışmalarımı ve uygulamalarını son on yılda nasıl gerçekleştirdiğimi detaylandırıyor.
