Halldour Laxness İzlandalı yazar, 1955 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Doğum Tarihi: 23.04.1902 Ülke: İzlanda

Haldor Laxness’un Hayatı

Haldor Kiljan Laxness, doğum adıyla Haldor Gudjonsson, İzlandalı bir yazardı ve 1955 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Reykjavik’te Gudjon Helgi Helgason ve Singridur Haldorsdottir çiftinin çocuğu olarak doğan Laxness, üç yaşındayken ailesiyle birlikte Laxness adında bir çiftliğe taşındı. Çocukken babasının anlattığı İzlanda sagalarını dinleyen ve aile kütüphanesinde epik şiirler okuyan Laxness, keman çalmayı da babasından öğrendi ve Reykjavik’te okula gitti ve müzik dersleri aldı.

Gençlik Yılları ve Yazın Kariyeri

Okul çağında bile gizlice romantik hikayeler yazan Laxness, 1919’da, “Barn natturunnar” adlı novellasını Haldor fra Laxnesi takma adıyla yayınladı. 1919 yılında babasının ölümünün ardından ilk kez yurtdışına seyahat eden Laxness, uzun bir süre Kopenhag’da yaşadı. 1921-1922 yıllarında Avusturya ve Almanya’ya, 1922’de ise Fransa’ya gitti; burada, sürealizmle tanıştı. 1923’te Lüksemburg’un Clervaux Manastırı’na giden Laxness, 1923’te Katolikliğe geçti ve Laxness adını aldı. Yurtdışındayken yazmaya devam eden Laxness, 1923’te bir hikaye derlemesi olan “Nokkrar sogur” ve 1924’te çocukluğunu anlatan bir roman olan “Undir Helgahnuk” gibi eserlerini yayınladı.

Amerika ve Ödüller

1927-1929 yılları arasında Kuzey Amerika’da yaşayan Laxness, Manitoba, Kanada’daki İzlandalı göçmenlerin yoksulluğunu anlatan hikayesi, ülkeden sınırdışı edilme tehditleri almasına yol açtı. Bu süreçte Katolikliği terk eden Laxness, solcu fikirlere ilgi duymaya başladı. ABD’deyken Upton Sinclair’dan etkilenen ve sosyalist olan Laxness, bu düşüncelerini “Alpydubokin” adlı deneme kitabıyla 1929’da yansıttı. 1932 yılında “Independent People” adlı romanıyla tanınan Laxness, yoksul bir çiftçinin doğa ve sosyal baskılara karşı mücadelesini anlattı ve bu eserle ABD’de önemli bir yazar olarak kabul gördü.

1948’de hiciv yüklü romanı “Atomstodin”i yayımlayan Laxness, bu eserin önceki çalışmaları kadar başarılı olmadığını gördü. 1955 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Laxness, İzlandalı edebiyatına canlı epik gücü getirdiği için övgü aldı. Nobel ödül törenindeki konuşmasında Laxness, İzlanda dilini ve orijinal edebi türü yaratan eski İzlandalı hikaye anlatıcılarına olan minnetini dile getirdi.

Laxness’un tarzı 1957’de yayımlanan “Brekkukotsannall” adlı romanıyla değişti, daha lirik bir hal aldı ve insanlığın onuruna ve iyiliğine olan inancını yansıttı. Sonraki eserlerinde, Laxness üç on yılı aşkın bir süredir yazılarını damgalayan sosyal ve siyasi konulardan uzaklaştı. 1960’larda, Laxness romanlar, anılar, denemeler ve oyunlar yazmaya devam etti ve eserler çevirdi. İskandinav edebiyatında olağanüstü bir yazar olarak yüksek bir saygı gören Laxness, İzlanda dışında nispeten bilinmemektedir.