“`html
Apple’ın iPhone 16 Satış Yasağı ve Endonezya ile İlişkileri
Endonezya, dört ay önce iPhone 16’nın satışını yasakladı ve Apple’dan daha fazla yatırım talep etti. Şimdi, Nikkei Asia haberine göre, Apple’ın tedarikçileriyle yerel üretim hakkında görüşmeler yaptığı bildiriliyor.
Yatırım Sorunları ve Satış Yasağı
Endonezya, iPhone 16’nın satışını Ekim 2024‘te, modelin tanıtımından kısa bir süre sonra yasakladı. Bunun nedeni, Apple’ın ülkeye yapmayı taahhüt ettiği 110 milyon dolarlık yatırımı gerçekleştirememesiydi. Apple, bu taahhütle sıkı ithalat gerekliliklerinden muaf tutulmuştu.
Apple’ın doğrudan yatırım ve geliştirme merkezlerini artırma teklifleri, Endonezya hükümeti tarafından geri çevrildi. Ancak, şimdi Apple’ın yerel üretim için tedarikçileriyle görüşmelerde bulunduğu bildirilmektedir.
Yerli Üretim ve Yerel İçerik Kotası
Eğer bu bilgiler doğruysa, bu durum Endonezya için önemli bir kazanım anlamına geliyor. Firmanın Endonezya’da herhangi bir üretim tedarikçisi yok. Ancak, Apple’ın CEO’su Tim Cook’un Nisan 2024‘te yerel üretimi düşünmeyi taahhüt etmesinin ardından, iPhone 16’nın yasaklanmasına kadar geçen süre altı ay olmuştu.
Endonezya hükümeti, açılan yerel içerik kotası gerekliliklerini uyguladı. Bu gereklilikler, şirketlerin akıllı telefon gibi cihazların bileşenlerini yerelde sağlamasını %35 ila %40 arasında bir oranla zorunlu kılıyor.
Apple’ın Yatırım Süreci ve Gelecek Planları
Apple, sorunu çözmek için hızla artan teklifler yaptı. İlk olarak 10 milyon dolarlık bir yatırım önerdi; bu yetersiz bulundu. Ardından 100 milyon dolar ve en son 1 milyar dolar teklif etti. Endonezya bu yatırımı kabul etse de, yeterli bulmadı.
Sonuç olarak, Apple bazı üretimi Endonezya’nın Batam adasına taşımıştı, fakat bu sadece AirTag üretimi için geçerliydi. Endonezya Sanayi Bakanı Agus Gumiwang Kartasasmita, bu fabrikanın iPhone 16 yasağını etkilemeyeceğini belirtti.
Yine de, Ocak 2025‘te Endonezya Yatırım Bakanı Rosan Roeslani, sorunun çözülmesine bir veya iki hafta kaldığını duyurdu. Ancak üzerinden üç hafta geçmesine rağmen henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
Eğer Apple, yerel üretim için gerekli olan tesisleri kurmayı taahhüt ederse, iPhone 16 yasaklarının derhal kaldırılmasını isteyecektir. iPhone 16’nın, Endonezya’da 2024 yılında 2.9 milyon satması bekleniyordu ki bu, ülke nüfusunun yalnızca %2‘sine tekabül ediyor.
“`
