Carl Spitteler
İsviçreli şair, denemeci, klasik romancı; 1919’da Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
Ülke:
İsviçreİçindekiler:
- Erken Yaşam ve Eğitim
- Üniversite Çalışmaları ve Teolojik Yolculuk
- Edebiyat Başlangıçları
- Edebi Başarı
- “Olympischer Frühling” ve Eleştirel Takdir
- Nobel Ödülü
Erken Yaşam ve Eğitim
İsviçreli ünlü şair, romancı ve denemeci Carl Friedrich Georg Spitteler, Liestal’da, Basel yakınlarında doğmuştur. Babası, bir devlet memuru olarak İsviçre Konfederasyonu’nun saymanı olarak atandı ve aile 1849’da Bern’e taşındı. Carl, Basel’de bir hala yanında kalarak yerel gymnasium’a kaydoldu.
Daha sonra Liestal’a dönerek Basel gymnasium’a günlük olarak gidip çeşitli konularda üniversite seviyesinde eğitim aldı. Müzik ve resimde erken parlaklık gösteren Spitteler, başlangıçta bir sanatçı olmayı hedefledi. Ancak gymnasium’da iken filolog Wilhelm Wackernagel ve tarihçi Jacob Burckhardt’ın etkisi altına girerek özellikle İtalyan Rönesans şairi Ludovico Ariosto’nun eserlerine ilgi duymaya başladı. Spitteler kısa sürede kendi mısralarını yazmaya başladı.
Üniversite Çalışmaları ve Teolojik Yolculuk
1863 yılında babasının isteklerine boyun eğerek Zürih Üniversitesi’ne hukuk okumak amacıyla giren Spitteler, 1865-1870 yılları arasında Zürih, Heidelberg ve Basel’de teoloji çalışmalarına başladı ve bir papaz olmayı amaçladı. Ancak sonunda Grisons’un Arosa şehrinde bir papazlık teklifini reddederek edebi kariyerine odaklanmaya karar verdi.
Edebiyat Başlangıçları
1871 yılında Spitteler, bir Rus generalin evinde öğretmen olarak çalışmaya başladı ve St. Petersburg’da sekiz yıl geçirdi, ara sıra Finlandiya’ya yolculuklar yaptı. Bu dönemde, Heidelberg’de öğrenci iken tasarladığı önemli epik şiiri “Prometheus und Epimetheus”u (1881) tamamladı. Ritmik düz yazıda kaleme alınan şiir, çağdaş dönemin çatışmalarına ve çelişkilerine benzetmeler yaparak modern bir alegoriydi.
1879 yılında İsviçre’ye dönen Spitteler, “Prometheus und Epimetheus”yu Carl Felix Tandem takma adıyla kendisi yayımladı. Ancak eserin dikkate alınması bir hayli azdı, bu da Spitteler’i edebiyat aracılığıyla kendini geçindirme konusunda şüpheye düşürdü. 1881’de Bern kantonuna bağlı Neuchâtel’de öğretmen oldu ve iki yıl sonra öğrencisi Marie der Hoff ile evlendi.
Edebi Başarı
1892 yılında eşinin ailesinden miras kalan bir servet sayesinde tamamen edebiyata yönelebilen Spitteler, “Balladen” (1896), “Der Gotthard” (1897), novella “Conrad der Leutnant” (1898) ve eleştirel denemelerin bulunduğu “Lachende Wahrheiten” (1898) gibi bir dizi eser kaleme aldı.
“Olympischer Frühling” ve Eleştirel Takdir
Spitteler’in çıkışı, onun yaratıcı üretiminin bir başyapıtı olan epik şiiri “Olympischer Frühling” ile geldi. 1900-1905 yılları arasında tefrika edilen eser, 1910’da tamamıyla yayımlandı. İambik heksametrede yazılan, mitoloji, mizah, fantastik, din ve alegorinin karmaşık bir karışımı olan şiir beş kitaptan ve 600’den fazla sayfadan oluşuyordu.
Nobel Ödülü
1920 yılında 75 yaşındayken Spitteler, 1919’daki olağanüstü epik eseri “Olympischer Frühling” nedeniyle Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı. İsveç Akademisi’nin Harald Hjärne’si Spitteler’in mitolojisini “özgür iradenin dayatılan zorunluluklarla mücadelesini, ideal bir hayal düzleminde insan acısı, umut ve hayal kırıklığı olarak gösteren eşsiz bir ifade biçimi” olarak tanımladı. Ödül, Spitteler’in törene katılamadığı için İsveç’teki İsviçre büyükelçisine sunuldu. Spitteler, dört yıl sonra 1924’te Lucerne’de vefat etti.
