Dario Fo İtalyan oyun yazarı, yönetmen. Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (1997) Doğum Tarihi: 26.03.1926 Ülke: İtalya

İçindekiler:

1. Dario Fo: İtalyan Oyun Yazarı, Yönetmen ve Oyuncu
2. Erken Kariyer ve Başarı
3. Çok Yetenekli Sanatçı
4. Uluslararası Tanınma ve Aktivizm
5. Nobel Ödülü ve Miras

Dario Fo: İtalyan Oyun Yazarı, Yönetmen ve Oyuncu

Dario Fo, 26 Mart 1926’da İtalya’nın küçük kasabası Giano’da, mütevazı bir ailede doğdu. Babası bir istasyon şefiydi. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra Milano’ya taşındı ve Güzel Sanatlar Akademisi Brera’da okumaya başladı. Politeknik Enstitüsü’ne kaydoldu ancak birkaç sınavı geçemediği için diploma almadan ayrıldı.

Erken Kariyer ve Başarı

Bu dönemde sahne tasarımı ve tiyatro sahneleri oluşturma konusunda ilgilenmeye başlayan Fo, 1950 yazında tanınmış Franco Parenti tarafından tiyatro şirketine katıldı. 1951…1952 yıllarında “Çocuklar” adlı monologlar serisiyle sahneye çıkan Fo, bu sayede İtalya’da ünlendi. 24 Haziran 1954’te aktris Franca Rame ile evlendi ve uzun yıllar iş arkadaşı ve asistanı olarak Fo-Rame tiyatro şirketinin ayrılmaz bir parçası oldu.

Çok Yetenekli Sanatçı

En ünlü eseri olan “Anarşistin Kaza ile Ölümü” ile tanınan Fo, oyun yazarlığının yanı sıra yönetmenlik, sahne tasarımı, kostüm tasarımı yapmakta ve bazen prodüksiyonları için müzikler bestelemektedir. 1955’ten itibaren film endüstrisinde de başarı elde eden Dario Fo, Scarpetta, Skolimowski, Pinelli ve Ponti ile senaryolar yazmıştır.

Uluslararası Tanınma ve Aktivizm

1957…1958 yıllarında Fo-Rame şirketi Milan’daki Piccolo Tiyatro’da ilk kez sahneye çıktı ve ardından İtalya genelinde bir yıllık bir turneye çıktı. 1961’de Stockholm’de ve ardından Polonya’da yurt dışında ilk performanslarını gerçekleştirdiler. Dario Fo tiyatrosu dünya çapında 73 ülkeye seyahat etmiştir.

Fo ve Rame, 1968…1969 yıllarında 30 genç oyuncu ve sahne işçisinden oluşan yeni bağımsız bir tiyatro şirketi olan “Nuova Scena”yı kurmuşlardır. Fo, 1976…1977 yıllarında RAI 2 tarafından davet edilerek televizyona geri döndü. 1981’de Kopenhag Üniversitesi tarafından prestijli Sonning Ödülü’ne layık görülen Fo, bu ödülü Franca’ya adamıştır. 1990…1991 yıllarında Dario Fo, yeni monologları ile sahneye geri dönmüştür.

Nobel Ödülü ve Miras

1997 yılında Dario Fo, “Ortaçağ fukaralarını taklit ederek ezilenlerin onurunu korurken otorite ve güçleri kınayan” nedeniyle Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülmüştür. Yaratıcı yaşamı boyunca Dario Fo ve Franca Rame, bazen siyasi mücadeleye dönüşen sosyal ve politik aktivizmde aktif rol almışlardır. Fo’nun alaycı komedilerinde, “Melekler Pinpon Oynamaz” (1959), “Mistero Buffo” (1969) ve “Anarşistin Kaza ile Ölümü” (1971) gibi İncil temalı eserlerde, toplumsal groteskizm kara mizahın sınırlarına kadar taşınmaktadır.

Fo 1986’ya kadar kırk oyun yazmıştır ve bu oyunlar günümüzde dünya çapında 48 ülkede sahnelenmektedir. Dario Fo’nun eserleri, keskin toplumsal eleştirisi ve yenilikçi tiyatro teknikleriyle kutlanmaya devam etmektedir.