Ivan Basanovich
Litvanyalı halkbilimci, antropolog ve yazar
Ülke: Litvanya
İçindekiler
- Erken Yaşam ve Eğitim
- Tıbbi Kariyer ve Erken Aktivizm
- Edebi Canlanma ve Halkbilim Çalışmaları
- Etnolojik Araştırmalar ve Halkbilime Katkıları
- Litvanya Bilimsel Derneği’ni Kurma
Erken Yaşam ve Eğitim
Jonas Basanavičius 1851 yılında Litvanya’da doğdu. 1873 yılında Marijampolė’de liseyi bitirdi ve 1879’da Moskova Üniversitesi’nden tıp eğitimini tamamladı.
Tıbbi Kariyer ve Erken Aktivizm
Tıp okulundan mezun olduktan sonra 1880-1904 yılları arasında Bulgaristan’da bir bölge doktoru olarak çalışan Basanavičius, bu dönemde Litvanyalı antikalar üzerine tarihî ve etnolojik araştırmalar yaptı. Prag’da okurken 1882-83 yıllarında Vincas Kudirka ve Juozas Mikšas ile birlikte ilk Litvanya dergisi “Aušra”yı kurdu.
Edebi Canlanma ve Halkbilim Çalışmaları
Basanavičius, Litvanyalı edebi canlanmada önemli bir role sahiptir. Doğu Prusya’da bir dergi yayınladı ve bu dergi Litvanya, Polonya ve Letonya aydınları arasında milli kimlik duygusunu geliştirdi. Litvanyalı dil ve kültürün korunmasını ve romantikleştirilmesini teşvik etmek için eski geleneklerin ve inançların yaşayan kalıntılarını aradı.
Etnolojik Araştırmalar ve Halkbilime Katkıları
Basanavičius, etnolojik çalışmalarında Trakya-Litvanyalı birliği teorisini savundu. “Isgyvenimo velin iv velnin” (1903) adlı eserinde Litvanyalı ata tapınma geleneğini ve ölüler kültünü tespit etti. Ayrıca, dört ciltlik bir Litvanyalı peri masalları derlemesi ve bir halk şarkıları koleksiyonu yayınladı.
Litvanya Bilimsel Derneği’ni Kurma
Bulgaristan’dan dönüşünde Basanavičius, Litvanya’da Litvanya Bilimsel Derneği’ni (“Lietuvin Mouslo draugija”) kurdu. Kütüphanesini, mal varlığını ve zamanını derneğe bağışlayarak bilimsel araştırma ve milli bilinç gelişimini teşvik etti. Derneğin yayın organı olan “Lietuvin tauta” dergisini editörlüğünü yaparak Litvanya tarihini ve kültürünü tanıtma platformu sağladı.