Karl Christian Friedrich Krause: Aydınlanma Çağı’nın Alman Filozofu
Erken Yaşamı ve Felsefi Çalışmaları
Karl Christian Friedrich Krause, 1781 yılında doğan bir Alman filozofudur. Berlin ve Göttingen’de eğitimini sürdürmüş ve felsefe üzerine özel dersler vermiştir. Ancak Masonluk’a duyduğu sempati akademik kariyerini engellemiştir.
Masonik İnançlar ve Zulüm
Krause, açık mason olması nedeniyle tartışmalara sebep olmuştur. Göttingen’de, insanlığın kardeşliğini savunduğu için suçlamalarla karşılaşmıştır. 1811 yılında tartışmalı yazıları nedeniyle Mason Locası’ndan ihraç edilmiştir. Ancak bu engellere rağmen konuyla ilgili birçok eser yayınlamıştır.
Felsefi Sentez
Krause’un felsefesi, Fichte’in öznel doktrinlerini Schelling’in nesnel öğretileriyle uzlaştırmayı ve Hristiyan bakış açılarını içermeyi amaçlamıştır. Sistemi, olayın bilincin kavramsallaştırdığını temel almıştır.
Tanrı’nın Pantheist ve Etik Nitelikleri
Krause, tanrısal varlığın çelişkilerden bağımsız olduğunu ve kendinde mutlak birlik olduğunu savunmuştur. Ayrıca, tanrısal varlığa iyilik ve sevgi gibi ahlaki nitelikler atfetmiştir.
Evrensel Düzen ve İnsanın Amacı
Krause’a göre, dünya tanrının uzayda ve zamanda tezahürüdür. Evrenin en mükemmel kısmı insan bireyidir ve insanın yaşam amacı, tanrısal ile uyum içinde yaşamaktır.
Bütünsel ve Toplumsal Varlığın Doğası
Krause, bireylerin yalnız olmadığını kabul etmiştir. Onlar aile, kabile, ulus, insanlık gibi bir organizma hiyerarşisine aittirler. İnsanlığın bir “ruhlar krallığı” olarak görülmekte ve insanlar başkalarıyla organik bir şekilde ilişkilendirilmiş olarak kabul edilmektedir.
Hakkın ve Ahlakın Sistemleri
Krause, hukukun dış özgürlükleri aşan, insan varlığının bütünlüğünü kapsayan bir kuram geliştirmiştir. Her sosyal grubun, insanlığı kapsayan geniş bir hakkı olduğunu savunmuştur.
Tarihsel İlerleme ve Medeniyetin Geleceği
Krause, tarihin bir çıkış ve iniş yasası tarafından yönlendirilen ilerleme olduğunu anlamıştır. İnsanlığın, özgürlük, hoşgörü ve aydınlanma tarafından karakterize edilen olgunluk evresine girdiğine inanmıştır. Ancak, bir düşüş ve medeniyetin sona ermesini de öngörmüştür.
Miras ve Etki
Krause’un felsefi sistemi, başta Almanya ve Latin Amerika olmak üzere takipçiler kazanmıştır. Fikirleri, kübalı José Martí ve Filipinli José Rizal gibi ulusal kahramanları etkilemiştir. Yazıları ölümünden sonra yayımlanmış ve felsefesi bugün hala incelenmekte ve tartışılmaktadır.
