Martha Nussbaum Kimdir?
Martha Nussbaum, Amerikalı bir filozoftur. 6 Mayıs 1947’de New York City, Amerika Birleşik Devletleri’nde doğmuştur. Nussbaum, zengin bir avukat ve tasarımcı ailesinde büyümüştür. Genç yaşta, soylu yetiştirilmesini ve kendi sosyal statüsündeki insanlarla ilişki kurma gerekliliğini reddederek her şeyi kendi başına başarma arzusuyla büyümüştür.
Liseyi bitirdikten sonra Nussbaum, klasik edebiyat ve tiyatro sanatları alanında eğitim gördüğü New York Üniversitesi’ne kaydoldu. Felsefeye olan ilgisi, son yıllarında uyanarak bu alanda daha fazla çalışma yapmaya karar vermesine yol açmıştır. Daha sonra Harvard Üniversitesi’ne giderek 1972’de felsefe üzerine yüksek lisans derecesi ve 1975’te felsefe doktorası almıştır.
Harvard’dayken Alan Nussbaum ile evlenen Nussbaum’ın Rachel adında bir kızı olmuştur. Evlilikleri 1987’de sona ermiştir. Nussbaum’ın Yahudiliğe dönüş sürecine girmesi, hayatında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Nussbaum, Tanah’ın ana akım yorumlarından farklı akademik bakış açısına sahip olmasına rağmen, Yahudi felsefesinin ona dünya ve insanlık hakkında yeni bir anlayış kazandırdığına inanmaktadır.
Martha Nussbaum’ın Çalışmaları
Nussbaum’ın erken akademik kariyeri eski felsefeye yoğun bir ilgiyle başlamıştır. Ancak zamanla sosyal felsefeyi keşfetmeye başlamıştır. “Vatanseverlik ve Evrenselli” adlı eserinde, Amerikan toplumunda ulusal kimliği vurgulayan iki karşıt kavram olan vatanseverlik ve evrenselliği incelemiştir. Biraz hoşgörüsüz olan Amerikan toplumunda evrenselliğin öneminin vurgulanmasını savunmuştur.
1998’de yayınlanan “Cinsiyet ve Sosyal Adalet” adlı eserinde Nussbaum, liberal demokrasiyi eleştirmiştir. Liberaller tarafından eleştiriye uğramış olan liberal demokrasiyi, tüm toplum üyelerinin eşit haklarını öncelikli hale getirerek azınlıkların haklarını tehlikeye attığını sorgulamıştır.
Nussbaum, Amartya Sen ile birlikte İnsani Gelişme ve Yetenekler Derneği’ni kurmuştur. Bu iş birliği, İnsani Gelişme Endeksi’nin araştırılmasına ve anlaşılmasına önemli ölçüde katkıda bulunmuş, çağdaş insan potansiyelinin anlaşılmasını etkilemiştir.
Nussbaum, birçok ödül ve onurun sahibidir. Amerikan Felsefe Topluluğu ve Sanat ve Bilim Akademisi üyesidir ve Britanya Akademisi’nin Şeref Üyesidir. Yıllarca Foreign Policy’in “100 En İyi Küresel Düşünür” sıralamasında yer almıştır. 2012’de prestijli Asturias Prens Ödülü ile onurlandırılmıştır. Ayrıca Nussbaum, dünya çapında çeşitli üniversitelerden 40’tan fazla fahri doktora derecesine sahiptir.
