Nepal’de Sosyal Medya Yasağına Son
Nepal, geçtiğimiz hafta uygulamaya koyduğu sosyal medya yasağını, ülke genelinde yaşanan “Gen Z” protestoları sonrası geri aldı. Bu protestolarda en az 19 kişi yaşamını yitirdi.
Yasak ve Halk Tepkisi
Geçen hafta yürürlüğe giren yasağ, Facebook, Instagram, YouTube ve X gibi 26 platforma erişimi engellemişti. Yasağın sebebi, 25 Ağustos’ta yürürlüğe giren bir direktifle, yabancı sosyal medya şirketlerinin Nepal’deki faaliyetlerini kaydettirmeleri ve yedi gün içinde yerel bir iletişimci atamaları zorunluluğuydu. Çoğu platformun bu süreye uymaması üzerine, hükümet erişimi kesti.
Pazartesi günü, Nepal’in İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Prithvi Subba Gurung, kamuoyunun büyük tepkisi üzerine sosyal medya yasağının geri alındığını duyurdu.
Protestoların Yükselişi ve Şiddet Olayları
Pazartesi günkü bu geri dönüş, çok sayıda gencin, çoğu okul üniforması giymiş halde, Nepal genelinde sokaklara dökülmesini takiben geldi. Gençlerin liderliğini üstlendiği protestolar, güvenlik güçleriyle şiddetli çatışmalara dönüştü ve sonucunda en az 19 protestocunun ölümüne ve 100’den fazla kişinin yaralanmasına yol açtı.
Nepal Başbakanı KP Sharma Oli, olayların bazı unsurların müdahalesi nedeniyle şiddetlendiğini ancak hükümetin yeni neslin taleplerine karşı olmadığını belirtti.
Uluslararası Tepkiler ve İnsan Hakları Endişeleri
Birleşmiş Milletler ve Amnesty International gibi uluslararası insan hakları örgütleri, yasağa ve hükümetin protestolara verdiği tepkiye dair endişelerini dile getirmişti. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, “Huzurlu gösteri ve ifade özgürlüğü haklarına saygılı olunmasını istemekteyiz” şeklinde bir açıklama yaptı.
Bazı platformlar, örneğin TikTok ve Viber, bu yasaktan etkilenmedi çünkü hükümet, bu platformların gerekli kayıtları tamamladığını duyurdu.
Dijital Platformların Regülasyonu ve Sosyal Medya Tasarısı
Sosyal medya sınırlamaları, hükümetin dijital platformları düzenleme çabalarının bir parçasıdır. Bu yılın başlarında, Nepal hükümeti, halen onay bekleyen bir sosyal medya yasasıyla büyük bir öfkeye neden olmuştu. Tasarının, “millî egemenlik veya çıkarlarla bağdaşmayan” paylaşımlar için hapis ve para cezası öngören hükümleri olduğu bildirilmektedir. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu, bu tasarının basın özgürlüğünü ve dijital ifade özgürlüğünü ciddi şekilde tehdit ettiğini bildirdi.
