SpaceX, Kaliforniya sahil şeridine olan yıllık fırlatmalarını 50’ye çıkarma önerisini reddeden bir Kaliforniya ajansına karşı bu hafta dava açtı.
Kaliforniya Sahil Komisyonu (CCC), 10 Ekim’deki bir toplantıda bu kararı aldı, ancak ABD Hava Kuvvetleri, Starlink ve savunmaya yönelik Starshield’in daha fazla fırlatmasının ulusal güvenlik için önemli olduğu gerekçesiyle planı onayladı.
SpaceX’in dava dilekçesine göre, komisyon, CEO Elon Musk‘ın siyasi faaliyetlerine atıfta bulunan bazı üyelerinin siyasi ayrımcılıkta bulundu ve ayrıca federal ajans faaliyetlerini hukuka aykırı şekilde düzenlemeye çalıştı. CCC bu hikaye için yorum yapmayı reddetti. SpaceX, TechCrunch’ın yorum talebine hemen yanıt vermedi.
Davada değinilen ilk kısım, komisyonun kararının önemli ölçüde Musk’ın siyasi görüşlerinden etkilendiğini mahkemede kanıtlamak zorunda kalacak olan SpaceX’tir. Ancak ikinci kısım tartışmasız daha önemlidir: bir savunma üssünde fırlatma faaliyetlerinin nihai yasal yetkisi nedir ve bu faaliyetler, bir ticari kuruluş tarafından DOD adına yapıldığında federal mi yoksa özel mi kabul edilir?
SpaceX ve ABD Hava Kuvvetleri, Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’ndeki fırlatma hızının, Starlink’in yetenekleri ve şirketin diğer ulusal güvenlik yüklerini fırlatması nedeniyle “federal ajans faaliyeti” olduğunu savunuyor, Starlink’in aynı zamanda ticari bir ürün olması da göz önüne alınmalıdır.
Bu yorumlama altında, ABD Hava Kuvvetleri, önerilen fırlatmaların eyalet politikalarıyla uyumlu olduğunu belirten bir sertifika sunması yeterli olacaktır.
Ancak komisyon, SpaceX’in fırlatmalarını bu şekilde tanımladığı karakterizasyonu reddetti, çünkü şirket aynı zamanda ticari yükleri de fırlatmakta ve Starlink’i genel halka satmaktadır. Bu durumda, artan fırlatmaların şirketin CCC’ye “sahil geliştirme izni” (CDP) başvurması gerektireceğini savundu.
Komisyon çalışanları, komisyonun ABD Hava Kuvvetleri ile aynı fikirde olmasını tavsiye etti. Sonic boomlara karşı koruyucu önlemler alınacağını belirttiler ve yıllık fırlatmaları 36’dan 50’ye çıkarmayı ters etkisi olacağına dair kanıt olmadığını belirttiler. Komisyonun yakın zamanda fırlatma artışlarını tekrar değerlendirmesi bekleniyor; SpaceX ve ABD Hava Kuvvetleri’nin 100’e çıkarma niyeti olduğu düşünülüyor.
Komisyon üyeleri, SpaceX’in planını reddederken oybirliği sağlamadı – son oylama 6’ya karşı 4’tü – ve çoğu fırlatmaların esas olarak özel, federal değil olduğunu ve bu nedenle bir CDP gerektirdiğini belirtti. Ancak gerçek şu ki, bazı komisyon üyeleri özellikle Musk’ın siyasi faaliyetlerine dikkat çekti.
Komisyon Üyesi Mike Wilson şunları söyledi: “Özel ve kamuyu bağdaştırıyoruz. Bu şirket, dünyanın en zengin kişisi tarafından doğrudan kontrol edilen, dünyadaki en geniş iletişim sistemini oluşturabilecek bir insana aittir”. “Geçen hafta bu kişi, Pennsylvania’da Başkan Donald Trump için bir mitingde siyasi intikam hakkında konuşuyordu. Bu teknolojinin tanıtımından ve bunun üzerinde bu kadar çok güce sahip olan bir insanın varlığından bahsediyoruz. Bunu kabul etmek istiyorum.”
SpaceX dava dilekçesinde komisyon üyesi Gretchen Newsom’un bir açıklamasını da alıntıladı. Newsom, Musk’ın “meydana koşarak ve siyasi yanlışları tweetleyerek ve FEMA’yı eleştirerek, kasırga mağdurlarına ücretsiz Starlink internet erişimi sunma arzusunu iddia ederek ülke çapında gezindiğini” belirtti.
Newsom, ABD Hava Kuvvetleri’nin ek çevresel koruma önlemlerini benimsemesini alkışladı, ancak bunların SpaceX tarafından karşılanması gerektiğini söyledi: “Bu maddeler SpaceX’in sorumluluğu ve külfeti olmalı, askeri ve vergi mükellefleri bu denetimleri SpaceX’in yararına yapmamalı.” şeklinde konuştu.
Bu anlaşmazlık, federal ve özel faaliyet arasındaki farkın önemli bir noktasını ortaya koyuyor, özellikle ABD hükümeti sivil ve savunma kuruluşları olarak artık ekipman satın almak veya sahip olmak yerine özel şirketlerden hizmet satın alıyor olması dikkate alındığında. (Örneğin, DOD’un ulusal güvenlik ve istihbarat toplumu için bir uydu iletişim ağına sahip olmak yerine, SpaceX’ten kapasite satın alması.)
SpaceX açıkça ticari fırlatmalarının hukuken federal ajans faaliyeti olduğuna inanıyor. Şirket, Kaliforniya Merkezi Bölge mahkemesinin komisyonun planını yasadışı ilan etmesini istiyor.
