James Gregory
İskoç matematikçi ve astronom
James Gregory, matematik alanındaki katkıları ve ilk pratik yansımalı teleskop olan Gregorian teleskobu geliştirmesiyle tanınan bir İskoç matematikçi ve astronomdu. Ayrıca trigonometri alanında önemli ilerlemeler kaydetti ve trigonometrik fonksiyonları sonsuz seriler olarak ifade etti.
James Gregory’nin Hayatı
James Gregory, Aberdeenshire’daki Drumoak’ta doğdu. Babası John Gregory, İskoçya Episkopal Kilisesi papazıydı. Annesi Janet Anderson, James’in erken dönem eğitiminde geometriye olan ilgisini aşıladı. Amcası Alexander Anderson, ünlü şair François Viète’nin öğrencisi ve editörüydü.
1651’de babasının ölümünden sonra, eğitimine ağabeyi David sorumlu oldu. 1657’de Aberdeen’deki ilkokula gönderildi ve daha sonra Marischal College’a kayıt oldu ve 1657’de eğitimini tamamladı.
1663 yılında James Gregory, Londra’ya seyahat etti ve burada Royal Society’nin ilk başkanı olan Robert Moray’ın arkadaşı John Collins ile tanıştı. 1664’te Gregory, Venedik’teki Padua Üniversitesi’ne taşındı ve bu yolculuğunda Flanders, Paris ve Roma’ya uğradı. Padua’da, aynı zamandan James Caddenhead adında bir profesörün yanında yaşadı ve Stefano Angeli rehberliğinde çalıştı.
1668’de Londra’ya dönen Gregory, Royal Society üyesi oldu. Aynı yılın ilerleyen zamanlarında St. Andrews’a taşındı ve Kral II. Charles’ın özel olarak oluşturduğu matematik kürsüsünün ilk sahibi oldu, muhtemelen Robert Moray’ın talebi üzerine.
James Gregory, sadece 36 yaşında olan 1675 yılında Edinburgh’da vefat etti. Kısa yaşamına rağmen önemli bir miras bıraktı. En dikkate değer eserlerinden ikisi, yansımalı (Gregorian) teleskobu odaklanan “Optica Promota” ve Venüs kullanarak Dünya’dan Güneş’e uzaklığı ölçmek için bir yöntem öneren eserdir; diğeri ise daire ve hiperbol alanlarının sonsuz yakınsayan seriler olarak nasıl temsil edilebileceğini gösteren “Vera Circuli et Hyperbolae Quadratura” adlı çalışmasıdır.
“Vera Circuli et Hyperbolae Quadratura” eserinde, Gregory, transcendental sayılar kavramını tanıttı ve Taylor serisinin keşfi ile Newton-Leibniz teoreminin ilk kanıtıyla övündü. Bu çalışma ayrıca sin(x), cos(x), arcsin(x) ve arccos(x) gibi klasik fonksiyonların dönüşümlerini ele aldı. 1668’de kitap, değişik dönen cisimlerin hacimlerinin hesaplanmasını ele alan “Geometriae Pars” adında bir ek bölümle yeniden basıldı.
