Stepan Nazaryan

Halkbilimci, eğitimci, edebiyat tarihçisi, doğubilimci

Tanışma: Stepan Nazaryan, 15 Mayıs 1812’de Gürcistan’ın Tiflis şehrinde bir papaz ailesinde doğmuştur. eğitimini 1840 yılında Estonya’nın Tartu Üniversitesi Felsefe Fakültesi’nde tamamlamıştır ve 1849’dan itibaren Moskova’daki Lazarev Doğu Dilleri Enstitüsü’nde Farsça ve Arapça edebiyatı profesörü olarak görev yapmıştır.

Katkıları ve Eserleri

Nazaryan, “14. Yüzyıldan Günümüze Gaikanskaya Yazı Eserleri Genel Bir Bakış” (1846), “Abul Kasem Ferdowsi ve Tus Yaratıcısı Kitap… Şahnameh” (doktora tezi, 1849) ve “13. Yüzyılın Sonuna Kadar Gaikanskaya Edebiyatının Tarihsel Bir Kısa İncelemesi” (1844) gibi önemli eserlere imza atmıştır. Avrupa Aydınlanma ideallerinden ve 1840’ların Rus sosyal hareketinden etkilenmiş ve feodal sisteme ve ideolojisine karşı sesini yükseltmiştir.

Ermeni Aydınlanma Hareketi

1850’lerde, Nazaryan Ermeni Aydınlanma hareketinde önde gelen bir isim olmuştur. 1858-1864 yılları arasında Moskova’da Ermenice yayınlanan “Yusisapayl” (“Kuzey Işığı”) dergisini çıkarmış ve bu dergi Ermenistan’da ilerici toplumsal düşünce gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.

Eğitim Reformunun Savunucusu

Nazaryan, tüm popüler eğitim sisteminin Ermenistan’da yeni bir aydınlanma ruhuyla değiştirilmesini savunan ilk isimlerden biridir. Grabar (Eski Ermenice dilini) Ashkharabar adını taşıyan yeni bir edebi dil ile değiştirilmesini savunmuştur. Felsefede Deizm destekçisi olan Nazaryan, Friedrich Schiller’in oyunlarını tercüme etmiş ve Rus ve yabancı edebiyatını tanıtmıştır.

Ölüm ve Mirası

Stepan Nazaryan, 27 Nisan (9 Mayıs) 1879’da Moskova’da vefat etmiş ve Moskova’daki Ermeni Mezarlığı’na defnedilmiştir. Nazaryan, Ermeni edebiyatı, eğitim ve sosyal reform alanlarında önemli bir miras bırakmıştır.