 |
AbulfaragiusSuriyeli yazar, tıp, tarih, felsefe ve dilbilim üzerine yazılar yazmış bilgin
Ülke:
 İran |
İçindekiler:
- Abul-Faraj Bar Hebraeus: Suriyeli Bilgin ve Ansiklopedist
- Moğol İstilası ve Seyahatler
- Piskoposluk Kariyeri ve Mafyan Unvanı
- Moğollarla İlişkiler ve Etkisi
- Edebi ve Bilimsel Katkıları
- Tarihi Eserleri
- Dilbilim Eserleri
- Özgeçmiş ve Mirası
- Ölümü ve Etkisi
Abul-Faraj Bar Hebraeus: Suriyeli Bilgin ve Ansiklopedist
Erken Yaşam ve Eğitim
Abul-Faraj bin Hārūn al-Malaṭī, yani Bar Hebraeus, 1226 yılında Türkiye’nin Malatya şehrinde doğdu. Babası Aaron, bir Hristiyan hekimdi ve aile vergi açısından zengindi. Gençken Abul-Faraj Süryani, Yunanca, Arapça, teoloji ve felsefe alanlarında eğitim aldı. Ayrıca tıp eğitimini de babasının rehberliğinde ve şehirdeki diğer hekimlerden aldı.
Moğol İstilası ve Seyahatler
1243 yılında, ilerleyen Moğol ordusundan korkan Malatya halkının çoğu Halep’e kaçtı. Ancak Abul-Faraj’ın ailesi kaldı ve babası 1244 yılında bir Moğol generaline hizmet etmeye başladı. Bir süre sonra babası serbest bırakıldı ve ailesini Antakya’ya taşıdı. Abul-Faraj eğitimine devam etmek için bir keşiş oldu ve sonrasında Trablus’a seyahat etti.
Piskoposluk Kariyeri ve Mafyan Unvanı
1246 yılında, yirmi yaşındayken Abul-Faraj, Jakobit Patriği Ignatius III tarafından Gubos’un (Malatya yakınlarında) piskoposu olarak kutsandı. Gregory adını aldı. Bir yıl sonra Lakaben piskoposu oldu ve 1253 yılında aynı rütbeyle Halep’e atandı. 1264 yılında yeni patrik Ignatius IV, Abul-Faraj’ı Mezopotamya’daki Jakobitlerin Mafyanı olarak atadı ve bu görevi ölümüne kadar sürdürdü.
Moğollarla İlişkiler ve Etkisi
Abul-Faraj birkaç kez Maragha ve İlhanlıların başkenti Tabriz’i ziyaret etti. Ilhan Abaqa ve Tekuder ile görüştü ve tüm Hristiyanların, mezheplerine bakılmaksızın korunmasını savundu. 1268 ve 1272 yıllarında Maragha’da Öklid ve Ptolemy üzerine dersler verdi. Ayrıca her iki şehirde de dini yapıların inşasını denetledi.
Edebi ve Bilimsel Katkıları
Abul-Faraj son derece verimli bir yazardı. Eserleri tıp, tarih, felsefe, dilbilim ve teoloji gibi geniş bir yelpazeyi kapsıyordu. Kapsamlı bilgisi nedeniyle “Çağın Güzeli” olarak biliniyordu.
Tarihi Eserleri
En ünlü tarihi eseri olan “Kronik” iki bölümden oluşmaktadır: biri sivil ve siyasi tarih, diğeri ise Suriye Kilisesi, Nesturiler ve Antakya patrikhanesi tarihini içermektedir. “Sırlar Hazinesi” gibi bazı teolojik yazıları da yayımlanmıştır.
Dilbilim Eserleri
Abul-Faraj, kapsamlı bir koleksiyon ve kısa bir Süryanice dilbilim kitabı da dahil olmak üzere birkaç dilbilim eseri yazmıştır.
Özgeçmiş ve Mirası
Abul-Faraj’ın özgeçmişi “Bibliotheca Orientalis”te yayımlanmıştır. Eserleri olağanüstü bilgisine ve bilgiyi koruma konusundaki özverisine tanıklık etmektedir. Onun Suriyeli entelektüel ve ansiklopedist olarak mirası günümüzde de kutlanmaktadır.
Ölümü ve Etkisi
Abul-Faraj, 30 Haziran 1286’da Maragha’da vefat etmiştir. Ölümü farklı mezheplerden Hristiyanlar tarafından geniş çapta yas tutulmuştur. O, seçkin bir bilim insanı, verimli bir yazar ve Süryanice kültür tarihinde etkili bir figür olarak anılmaktadır.
