Meta’nın CEO’su Mark Zuckerberg, bir kez daha Apple‘ı rekabeti kapatmakla suçluyor ve açık kaynaklı AI‘yi, mobil platformların geleceği üzerinde kimin kontrol sahibi olacağı konusundaki uzun süredir devam eden tartışmanın en son aşaması olarak çerçeveliyor.
Apple’ın iPhone için uyguladığı politikalar, uzun zamandır üçüncü tarafların gömülü uygulama çerçevelerini yasaklıyor. Bu durum, Facebook, Amazon, Microsoft ve Google gibi şirketleri etkiliyor. Apple, bu kısıtlamaların, kullanıcı gizliliğini ve sistem bütünlüğünü korumak için gerekli olduğunu savunuyor.
Yeni bir Stratechery röportajında, Zuckerberg, Apple’ın iOS politikalarının Facebook’un erken platform vizyonunu engellediğini iddia etti. Onun açıklamalarına göre, Apple, şirketin mobil platform planlarını on yıl önce engelleyerek, önemli bir iş kolunu öldürdü.
Zuckerberg, “Apple temelde, ‘Platform içinde platform olamazsınız’ dedi” diye hatırlatıyor. Facebook’un 2012 IPO’su sırasında, uygulama içi oyunlar ve hizmetler şirketin gelirinin yaklaşık %20’sini oluşturuyordu.
Bu kısıtlamayı, Apple’ın hakimiyetini sağlamlaştıran ve geliştiricileri kendi şartlarını kabul etmeye zorlayan birkaç “keyfi” kuraldan biri olarak tanımlayan Zuckerberg, “Geliştiricilerin açık modelleri kullanmak istemesinin sebeplerinden biri bu” dedi.
Facebook, bu kurallara karşı mahkemelerde ve basında mücadele etmeye çalıştı. Apple’ın App Store kurallarını kamuoyunda eleştirdi ve arka planda antitröst çabalarını destekledi, ancak bu çabalar sürekli olarak başarısız oldu. Meta’nın dava açma, düzenleyici baskı ve kamuoyu oluşturma girişimleri fazla bir sonuç vermedi.
Meta’nın Açık Kaynaklı AI Araçları
Nisan 2025’te Meta, Llama API’sini ve Llama 4 model ailesini tanıttı. Zuckerberg, yeni API’nin sektör için bir referans uygulaması olduğunu ve maliyet fiyatıyla sunulduğunu belirtti. “Bunun etrafında büyük bir iş inşa etmeyi düşünmüyoruz,” dedi.
Şimdi açık kaynaklı AI’yi, Apple gibi engelleyicileri tamamen aşmanın bir yolu olarak görüyor. API, geliştiricilere, üçüncü taraf barındırma, ani API değişiklikleri veya belirsiz içerik kısıtlamaları olmadan kullanılabilecek güvenilir, değiştirilmemiş bir Llama modeli versiyonu sunuyor.
Zuckerberg, “Açık bir platform inşa etme inancımızın büyük bir kısmı, mobil platformlarla yaşananların mirasıdır” dedi ve “Bu nedenle buna daha fazla yatırım yapmayı isteiyoruz” diye ekledi.
Llama’yı açık kaynak olarak yayınlamak, Meta’nın etkisini artırıyor, altyapı maliyetlerini düşürüyor ve Apple’ın kapalı ekosistemine meydan okuyor; ancak Meta hala uygulama dağıtımı için iOS’a bağımlı.
Devam Eden Savaş ve Sözler
Tim Cook, yeni eleştirilere doğrudan yanıt vermedi, ancak Apple’ın modelini kullanıcı dostu olarak çerçeveliyor. App Store kısıtlamalarının gizlilik ve güvenliği korumak amacıyla olduğunu savundu; bu çoğunlukla Meta’yı dolaylı olarak eleştiriyor.
Cook, “Eğer bir iş, kullanıcıları yanıltmaya, veri istismarına dayanıyorsa, seçeneklerin gerçekten seçenek olmadığı bir şekilde inşa edilmişse, o iş övgüyü değil, reformu hak eder,” dedi.
Zuckerberg ise, Apple’ın yenilik hızını açıkça alay konusu yaptı. “Steve Jobs, iPhone’u icat etti ve şimdi 20 yıl sonra onun üzerine oturuyorlar,” diye ifade etti. Ayrıca, Apple’ı hem tüketicilere hem de geliştiricilere zarar vermekle suçlayarak, monopol kontrolüne karşı çıktığını söyledi.
Meta’nın Uzun Vadeli AI Stratejisi
Zuckerberg, Meta’nın AI atılımı için dört öncelik belirledi: daha akıllı reklam otomasyonu, uygulamalar arasında daha derin etkileşim, ölçeklenebilir iş mesajlaşması ve doğrudan kullanıcılara yönelik araçlar gibi Meta AI.
Ancak Meta’nın AI, Apple’ın platformlarında engellerle karşılaşıyor. Siri, Spotlight veya diğer sistem seviyesindeki erişim haklarını, yalnızca Apple’ın kendi hizmetleri için sakladığı iddia ediliyor.
Meta açıklığı savunsa da, Apple’ın dikey entegrasyonu ve gizlilik konusundaki kullanıcı güveni eksik. Apple, geliştiricilere stabil API’ler ve iOS kullanıcılarına yerleşik erişim sunuyor. Meta ise, engelleyicilerden kurtulma vaadiyle öne çıkıyor.
Zuckerberg’in açık kaynak önerisi, AI’nin nasıl inşa edileceğini ve dağıtılacağını yeniden şekillendirmek adına stratejik bir hamle. Fakat sistem erişimi olmadan, Apple’ın varsayılanlarını belirlediği bir ekosistemde zorluklarla karşılaşmaya devam ediyor.
