Marry Gell-Mann Fizikçi Doğum Tarihi: 15.09.1929 Ülke: ABD

İçindekiler:

1. Erken Hayat ve Eğitim
2. Chicago Üniversitesi’nde Araştırma
3. Gariplik Kavramı
4. Sekizli Yol
5. Quarklar
6. Nobel Ödülü ve Sonrası

Erken Hayat ve Eğitim

Murray Gell-Mann, Avusturyalı göçmenler Arthur ve Pauline Gell-Mann çiftinin New York City’de doğan oğludur. On beş yaşında Yale Üniversitesi’ne giren Gell-Mann, 1948’de Lisans diploması ile mezun oldu. Daha sonra Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ne katılarak 1951 yılında fizik alanında doktora derecesi aldı.

Chicago Üniversitesi’nde Araştırma

Gell-Mann, Princeton, New Jersey’deki Institute for Advanced Study’de bir yıl geçirdikten sonra Enrico Fermi ile birlikte Chicago Üniversitesi’nde çalışmaya başladı. Gell-Mann’ın temel ilgi alanı olan temel parçacık fiziği, 1950’lerde formasyon aşamasındaydı.

Gariplik Kavramı

Gell-Mann, çözüm odaklı bir şekilde çalışarak garip parçacıkların davranışlarını açıklayan bir kavram geliştirdi. Bu kavram, güçlü etkileşim tarafından değil zayıf etkileşim tarafından yönetilen daha yavaş çözülme oranlarına sahip parçacıkların garip davranışlarını açıklamayı amaçlıyordu.

Sekizli Yol

Gell-Mann, tüm güçlü etkileşim parçacıklarını “aileler” olarak gruplandırarak sekizli yol adını verdiği genel anlamda bir teorik şema keşfetti. Bu şema, SU(3) simetrisi olarak da bilinir ve güçlü etkileşim parçacıklarını açıklamak için kullanışlı bir model oluşturdu.

Quarklar

1963 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde konuk profesör olarak bulunduğu sırada Gell-Mann, güçlü etkileşim parçacıklarının yapılarının protonun elektrik yükünün kesirli kısımları olan üçlü parçacıklardan oluştuğunu öne sürdü. Bu parçacıklara quark adını verdi.

Nobel Ödülü ve Sonrası

1969’da Fizik alanındaki çalışmaları nedeniyle Gell-Mann Nobel Ödülü’ne layık görüldü. Gell-Mann’ın teorik fizik alanındaki diğer katkıları arasında zayıf etkileşim akımları kavramı ve “akım cebri”nin geliştirilmesi yer almaktadır.